باب: من صلى
بالناس وهو لا
يريد إلا أن
يعلمهم صلاة
النبي صلى
الله عليه
وسلم وسنته.
45. Sadece Nebi (s.a.v.)'in Namazını Ve Sünnetini Öğretmek
Amacıyla İnsanlara Namaz Kıldırmak
حدثنا
موسى بن
إسماعيل قال:
حدثنا وهيب
قال: حدثنا
أيوب، عن أبي
قلابة قال:
جاءنا
مالك بن
الحويرث في
مسجدنا هذا،
فقال: إني
لأصلي بكم وما
أريد الصلاة،
أصلي كيف رأيت
النبي صلى
الله عليه
وسلم يصلي.
فقلت لأبي قلابة:
كيف كان يصلي؟
قال: مثل
شيخنا هذا.
قال: وكان
شيخا، يجلس
إذا رفع رأسه
من السجود، قبل
أن ينهض في
الركعة
الأولى.
[-677-] Ebu Kılabe şöyle demiştir: "Malik bin Hüveyris bir gün İçinde
bulunduğumuz şu mescide gelip; 'Asıl
maksadım ve isteğim namaz kılmak olmadığı halde size namaz kıldıracağım. Resûlullah
Sallallahu Aleyhi ve Sellem'i nasıl namaz kılar gördümse öyle kıldıracağım'
dedi.
Bu rivayeti nakleden (Eyyûb es-Sıhtiyânî), Ebu Kılâbe'ye Malik'in
nasıl namaz kıldırdığını sormuş, Ebu Kılâbe de
Amr İbn Seleme'yi kastederek: "Hocamız gibi" cevabını vermiş
ve şunları söylemiştir: "O, başını ikinci secdeden kaldırıp birinci
rek'atı bitirdikten sonra ikinci rekata kalkarken çok kısa bir süre otururdu.
Bu yani 677 numaralı hadisin baş kısmı ve diğer ayrıntıları 812,
818 ve 824 noda geçmektedir.
AÇIKLAMA: Rivayette geçen asıl maksadım ve isteğim namaz
kılmak olmadığı halde size namaz kıldıracağım ifadesi ilk bakışta Allah'a
ibadet edip yakınlaşma (kurbet) kasıt ve niyeti olmaksızın namaz kılındığını
çağrıştırmaktadır. Aslında ibadet niyetiyle olmayan bir namaz geçersizdir.
Ancak burada sahâbînin asıl masksadının namaz olmadığına dair sözünden, Allah'a
ibadet kastı taşımadığı anlaşılmaz. O bu sözüyle farz bir namazın vakti
olmadığı halde niçin cemaate namaz kıldıracağını açıklamak istemiştir. Bu bakımdan
o adeta şöyle demiştir: "Ben bu şekilde size namaz kıldırırken amacım farz
olan vaktin namazını kılmak, namazı iade veya kaza etmek değildir. Maksadım
size namazın nasıl kılınacağını öğretmektir." Mâlik İbn Hüveyris o sırada
bir olay görüp insanlara namazın nasıl kılınacağını öğretmesi gerektiğini
düşünmüş olabilir. Çünkü o da Resûlullah'ın "Benim nasıl namaz kıldığımı
gördüyseniz öyle namaz kılın" şeklindeki emrinin muhataplarındandır.
İnsanİara sözle öğretmektense uygulamalı olarak öğretmenin daha etkili
olduğunu bildiği için de bu metoda başvurmuştur. Mâlik İbn Hüveyris'in bu
uygulaması aynı metodu takip etmenin caiz olduğunu göstermektedir.